Op de autopuzzelroute Westerkwartier vind je een echte aanrader om te bezoeken, namelijk de Coendersborg in Nuis. De historie van de Coendersborg gaat terug tot de 17-de eeuw. De oude borg raakte in verval en werd in 1813 vervangen door een landhuis: de huidige Coendersborg. Het pand is opgetrokken in neo-classicistische stijl. Het landgoed is in beheer bij de Het Groninger Landschap. Op zaterdag van 10.00 - 17.00 en zondag van 13.30 tot 17.00 uur.

Op de route Midden-Groningen pak je de historie van de scheepswerven. Historische Scheepswerf Wolthuis in Sappemeer is een van de oudste scheepswerven van de provincie Groningen. Op Scheepswerf Wolthuis wordt gewerkt. De vrijwilligers laten je zien en beleven hoe in vroeger tijden de vaklieden hun verschillende ambachten uitoefenden met gebruikmaking van oude gereedschappen en machines. Je kunt hier op zaterdag een kijkje nemen tussen 10.00 en 16.00 uur.

Op de autopuzzelroute Van Lauwers tot Wad vind je Fogelsangh-State. Op de plaats van Fogelsangh-State lag vóór 1580 een kloosterterrein. De huidige state is een 17e eeuwse state met een museaal interieur en een groot park/bos met daarin onder meer een berg en een ijskelder. Het park zoals het Veenkloosterbos er nu uitziet, werd het omstreeks 1840 aangelegd en is nog grotendeels origineel. Het park werd vernieuwd met kronkelpaden, grillige vijverpartijen, een hertenkamp, een hermitage en een theehuis, kenmerken van de Engelse landschapsstijl. De flora van het Veenkloosterbos is zeer divers. Het bos wordt doorsneden door een tiental eikenlanen; enkele eiken zijn meer dan 200 jaar oud. Nog ouder zijn de vijf kolossale beuken in het Westerse bos. Op zaterdag kunt u meegaan met een rondleiding door het park. Deze start om 13.30 uur. De openingstijden: 10.00 - 17.00 uur

Op de Hogeland route vind je het kleinste huisje van Groningen. Tiny houses zijn helemaal van deze tijd, maar in de 17e en 18e eeuw waren ze er ook al. 't Hoeske van Thais Joaptje in Rottum zou zomaar het kleinste huisje van Groningen kunnen zijn. Het huisje is gebouwd in de 17e of 18e eeuw met kloostermoppen van het voormalige klooster Sint Juliana. Tegenwoordig is het huisje een museum, en is het ingericht zoals het er rond 1835 uit zou kunnen hebben gezien. Het geeft een beeld van hoe arme mensen in de 19e eeuw leefden. Komend weekend (10 en 11 september) is op beide dagen het huisje te bezichtigen tussen 10.00 en 17.00 uur.

De karakteristieke industriële gebouwen van het voormalige Avebe-complex zijn normaal niet geopend voor publiek, maar 10 en 11 september wel! Op het terrein herrijst een ecodorp - Ecodorp Land van Aine - dat geïnteresseerden van harte welkom heet. De route Westerwolde "Overwinning Boertangermoeras", komt langs dit unieke complex, een uitgelezen kans dus. Tijdens speciale rondleidingen is het mogelijk deels binnenin de fabriek te kijken. Deze zijn op: zaterdag om 12:00, 14:00 en 16:00 en zondag om 14:30 aanmelding/reservering via: receptie@ecodorplandvanaine.nl

Op de Westerwolde route II De Magnuskerk in Bellingwolde dateert uit de 14e eeuw. Het oorspronkelijke gebouw was ernstig beschadigd door de uitbreiding van de Dollard en in 1527 geheel vernieuwd, onder andere met materiaal van de in 1504 gesloopte kleine toren uit een dorpje in de buurt. Volgens een overlevering werden de stenen via een lange rij mensen van enkele kilometers doorgegeven totdat ze op hun nieuwe plek waren aangeland. De kerk is geopend op zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur.

Foto: A.I. Luurssen

Op de route Het Andere Friesland zijn met name in Beetsterzwaag en Gorredijk veel monumenten open.

Het Armenhuis in Beetsterzwaag is er daar een van. Het gebouw dateert van voor 1827. In 1827 is dit als armenhuis gebruikt. Er woonden hier destijds ongeveer 12 tot 20 armen. In het voorhuis verbleven de vader en moeder. Zij hadden de leiding en ze waren erg streng. In 1929 wordt het Armenhuis opgeheven en verbouwd tot verenigingszaal. Dan ontstaat ook de naam Ons Huis. Tegenwoordig wordt de bovenverdieping van het voorhuis bewoond en op de benedenverdieping is een kaasspecialiteitenwinkel gevestigd. Dit munument is op zaterdag van 13.30 – 17.00 uur te bezichtigen Er is ook een demonstratie linosnedes maken door kunstenares Anne Abbe Brouwer

Op de route Oldambt kom je langs het voormalige rabbinaatshuis. Winschoten was na Amsterdam de Nederlandse stad met relatief het grootste aantal Joden. Opvallend aan het voormalige rabbinaatshuis (1900) is de gevel in Moorse stijl: hoefijzervormige vensters met in de bovenlichten gekleurd glas-in-lood en geglazuurde stenen. Tien donkerbruin geglazuurde kopjes kijken vanaf de gevel uit over de Bosstraat. Waarschijnlijk gaat het om geldschenkers voor de realisatie van het Joodse centrum. De Joodse gemeenschap bouwde dit rabbinaatshuis naast de synagoge (1854). Bijzonder is dat de mikwe, een in de grond verzonken ritueel reinigingsbad bij de laatste restauratie in 2002 bij toeval werd teruggevonden. Ondanks de eerdere brand verkeert deze nog in originele staat. Zaterdag te bezichtigen van 13.30 tot 17.00 uur.

Foto: Jur Kuipers